Szpotawość kolan to stan rzeczy w jakiej to staw kolanowy ustawia się do boku- do zewnętrznej strony. Gdy szpotawość tyczy się obu kończyn dolnych będą one układały się w specyficzny sposób.
Co się dzieje jak kolano okazuje się być szpotawe ?
W poprawnych warunkach kość udowa ślizga się wobec kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując adekwatne położenie. Jakość tego ślizgu będzie dobra ponieważ kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony przy użyciu:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która to jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej natomiast stabilizację zagwarantują:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

Odpowiednie ustawienie kości w stosunku do siebie wydaje się kluczowe do pracy powyżej wymienionych struktur. Jeśli z kolei kolano ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na ustawienie łąkotki bocznej, która nie ślizga się poprawnie, napięcie torebki stawowej oraz dodatkowo więzadeł od strony bocznej, niedobrze wpływa na funkcjonowanie mięśni zlokalizowanych w tym obszarze.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i wydaje się być mocniej skłonny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to urazem więzadeł pobocznych lub chociaż zniszczeniu łąkotki.
Trzeba dodać, że jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej zostanie poszerzona, to po drugiej stronie- przypuszczalnie dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- taka sytuacja powiększa niebezpieczeństwo urazu łąkotki przyśrodkowej !

Z jakiej przyczyny kolano jest szpotawe ?
To główne pytanie jakie to pozostaje sobie zadać zanim przystąpimy do rehabilitacji.
Przyczyn może istnieć wiele- niewłaściwe położenie kości w stosunku do siebie, rozluźnienie aparatu więzadłowego w kolanie, nieprawidłowe ustawienie miednicy, lub chociażby niewłaściwe ustawienie stawu skokowego.

Z różnych powodów kość udowa będzie w stanie się skręcić w stosunku do kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym zrobić ?
Aby wziąć się za rehabilitację tego rodzaju przypadłości warto w pierwszej kolejności odnaleźć przyczynę owego stanu rzeczy. Aby to zrobić mamy możliwość wykonać:
-testy więzadeł kolana- by ocenić czy jest porządnie stabilizowane,
-testy mięśniowe- tak by zbadać czy napięcie mięśni jest właściwe,
- testy łąkotek- by sprawdzić czy pracują dobrze i są dobrze ustabilizowane,
-należy zbadać ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe ustawienie może sprawiać rotację podudzia wobec kości udowej,
-wypada skontrolować ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie potrafią rodzić skręcenie kości udowej w stosunku do kości podudzia.

Po pierwsze dokładne diagnozowanie.
fizjoterapia sanok już zobaczymy, iż coś jawi się być nie tak, że kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się niewłaściwie, bądź też dziecko narzeka na ból postanawiamy wybrać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Wielu rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, jednakże ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Więc też wydaje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. rehabilitant sanok tym miejscu najczęściej ukazuje się pierwsze zdziwienie, ponieważ do lekarza specjalisty w większości przypadków czeka się w kolejce i to całkiem sporo. Na takiej wizycie lekarz winien wskazać problem, a także jego źródło- dlatego, że to jest istotne w procesie fizjoterapii. Powinien zbadać postawę dziecka, posprawdzać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale także wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Powinno się sprawdzić też stabilność poszczególnych stawów a, także działanie więzadeł. Jeżeli już odbędziemy tego rodzaju wizytę, lekarz przebada dziecko i znajdzie problem którym są szpotawe kolana zapewne wystawi skierowanie na rehabilitację. W takim skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” i, jakie zabiegi wykonać, najczęściej jest to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. Tutaj rodzi się 1-wszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę problemu a dla rehabilitanta wystawia tylko i wyłącznie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd taki rehabilitant ma zdawać sobie sprawę jakie to ćwiczenia ? Wszak gatunek prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest podłoże problemu, czy występuje przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano posiadają za niskie napięcie i kolano jest niestabilne - w takim przypadku ćwiczenia będą wyglądały całkiem odmiennie. Zachodzi w takim razie pytanie- czy rehabilitant nie powinien samodzielnie przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tymże łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W czasie ćwiczeń.
Podczas gdy dziecko jest już na gimnastyce korekcyjnej trzeba się upewnić, że prowadzi właściwe ćwiczenia ! https://diigo.com/0gazsp bowiem zdarza się tak, że przez natłok wykonywania zadań i pacjentów robi się takową gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które mają odmienne schorzenia. Pozostaje dlatego zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, powinno przeprowadzać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Z pewnością, że nie. Tego typu przypadki muszą być przeprowadzane pojedynczo, mieć indywidualnie dobrane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć różnorodne przyczyny z przekonaniem warto stwierdzić, iż dwie osoby posiadające szpotawe kolana mogą wykonywać odmienny wariant ćwiczeń dlatego że przyczyna ich problemu jawi się być inna !
Co mam zrobić jeżeli moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z powyższego tekstu możemy wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu odnalezienia stosownej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, ewentualnie możesz też udać się do fizjoterapeuty, który przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.